75% van de kiezers weet nog niet op welke partij te stemmen 

Voor de verkiezingen van morgen weet 75 procent van de kiezers nog niet op welke partij ze moeten stemmen. Dat kan een groot effect hebben op de einduitslag. Als je kijkt naar de peilingen staan VVD, NSC, GroenLinks-PvdA en PVV nu bovenaan, maar dat kan nog veranderen. Bij de vorige verkiezingen had D66 een week vóór de verkiezingen in de peilingen 14 tot 16 zetels, maar ze kregen uiteindelijk 24 zetels. De twijfelende kiezer kan dus het verschil maken. 

Uit onderzoek blijkt dat 61 procent van de mensen een voorkeurspartij heeft maar ook aan andere partijen denkt. 14 procent heeft nog helemaal geen voorkeur. Een politicoloog zegt dat kiezers nu langer twijfelen en over meer partijen nadenken. Hij spreekt liever van ‘kieskeurige’ dan ‘zwevende’ kiezers. 
Het hangt ook samen met wat de grote thema’s zijn en de verschillen daarbij tussen de partijen.  

De politicoloog zegt dat kiezers vaak trouw blijven aan hun eigen waarden, maar dat ze met die waarden uit verschillende partijen kunnen kiezen.  

Door de jongere kiezers hebben mensen niet meer automatisch één politieke voorkeur. Van de mensen die weten op wie ze gaan stemmen, is slechts 30 procent heel zeker van hun keuze. SGP, FvD, VVD en Denk trekken de meest zekere stemmen aan. 
14 procent van de kiezers denkt erover na om op de nieuwe partij NSC te stemmen. Die partij kan vooral kiezers weghalen bij BBB, CDA en PVV. Andersom denkt ruim een kwart van de kiezers die nu NSC zou kiezen om toch op BBB te gaan stemmen. 

Bij de linkse partijen twijfelen de kiezers nog tussen D66, GroenLinks-PvdA, Volt en Partij voor de Dieren.
GroenLinks-PvdA kan voordeel hebben van kiezers die normaal op een andere linkse partij stemmen, omdat bijna vier op de tien kiezers zegt op deze partij te stemmen. 
Bij de rechtse partijen denken de stemmers van FvD, BVNL en JA21 erover na om PVV te kiezen, omdat zij hopen dat PVV de grootste wordt. 

De politicoloog zegt ook dat partijen duidelijker moeten maken welke standpunten ze hebben en met wie zij willen samenwerken in een toekomstige regering. De kiezers zeggen namelijk dat ze het steeds moeilijker vinden om de verschillen tussen de partijen te zien. 

“Kiezen is een proces”, zegt de politicoloog. “Van tevoren weet je een aantal standpunten die je belangrijk vindt, maar je moet informatie hebben. Het is net alsof je een telefoon koopt: je weet ongeveer wat voor toestel je wil, maar je gaat dan op onderzoek uit om het precieze model te kiezen. Kiezers weten wat ze belangrijk vinden, maar niet altijd welke partij daarbij past.”