Riksteatern Crea (de Zweedse theatergroep voor doven), International Visual Theatre (de Franse theatergroep voor doven) en CineSourds (bekend van het Clin d’Oeil-festival) produceren samen een theatervoorstelling die op woensdag 17 januari in première gaat en via Zoom te zien is. Deze theatergroepen hebben afzonderlijk al eerder vele voorstellingen geproduceerd, waarvan een groot deel ook te zien was op het Clin d’Oeil-festival in Reims. Riksteatern Crea produceerde recentelijk de theatervoorstelling ‘Gebroeders Leeuwenhart’, naar het boek van Astrid Lindgren. Het is nu voor het eerst dat een gezamenlijk stuk in International Sign wordt geproduceerd.
‘You Too’ gaat over twee vrouwen die elkaar ontmoeten voor een interview. De Zweedse journaliste Sara (gespeeld door Josephine Olvhøj Kirkegaard) heeft Camille (gespeeld door Winona Guyon) uitgenodigd voor een interview. Het interview zal gaan over Camilles werk als sociaal werker binnen een organisatie voor de bescherming van dove vrouwen. Het wordt al snel pijnlijk duidelijk dat Sara een nogal beperkte kijk heeft op geweld bij dove vrouwen en moet Camille deze regelmatig bijstellen. Camille oogt geduldig, terwijl Sara steeds vaker met de werkelijkheid wordt geconfronteerd. Sara’s reacties en verdedigende houding zorgen ervoor dat Camille uiteindelijk moet vragen: you too? (jij ook?).
DNieuws vroeg aan Mindy Drapsa, directeur van Riksteatern Crea, naar het doel van de voorstelling. Volgens Drapsa heeft het twee doelen: het testen van een nieuw format via Zoom, om zo alle doven in de wereld te kunnen bereiken, en daarnaast ook het belang van het verspreiden van het onderwerp vrouwengeweld. Ook gaf Drapsa aan dat International Sign steeds bekender wordt. De samenwerking met IVT, een van ’s werelds oudste theaters voor doven, ontstond volgens Drapsa vanuit eerdere EU-projecten.
Doordat dit een Zoom-voorstelling is (de actrices spelen de voorstelling overigens live), is er van een echte theatersetting geen sprake. Kirkegaard en Guyon hebben hun eigen scherm, met daarachter respectievelijk een thuiskantoor en een huiskamer. Hun eigen setting geeft ook hun persoonlijkheid weer, waar die van Sara strak oogt, is die van Camille juist kleurrijk en warm.
Via het interview maakt de kijker kennis met de huidige problematiek van geweld jegens vrouwen binnen de dovengemeenschap. Via de vragen en antwoorden leert de kijker dat geweld jegens vrouwen verschillende vormen aanneemt, dat er verschillende gevolgen zijn en dat geweld lang niet altijd als zodanig wordt herkend. Laat staan dat er überhaupt over wordt gepraat. Met andere woorden: er ligt een groot taboe op.
De voorstelling geeft ook subtiel aan wat slachtoffers van geweld kunnen doen en benadrukt dat het niet hun schuld is. Door het samenspel van Sara en Camille krijgt de kijker het gevoel niet alleen te staan, vooral als men vrouw is of zich als vrouw identificeert. Het stuk is geschreven door Mia Modig, die uit haar ervaring met het NKJT (een opvanglocatie voor dove vrouwen in Zweden) heeft geput.
Het is sowieso lastig om een theatervoorstelling in International Sign te maken. Wereldwijd wordt er niet één soort International Sign gebruikt, dus een modaliteit kiezen en dan hopen dat er genoeg mensen zijn die het kunnen volgen, is een enorme opgave. Een opgave die vooral Guyon goed uitgevoerd lijkt te hebben. Haar gebaren ogen rustig, fijn en vooral visueel. Bij haar vindt men dan ook gemakkelijker een klik. Guyon is in de theaterwereld geen onbekende; ze speelde al eerder mee in andere producties van IVT. Kirkegaard is in deze de nieuweling en gebruikt vooral International Sign met een sterke invloed van ASL, waardoor men er soms gefocust naar moet blijven kijken. Maar dat Guyon en Kirkegaard elkaar al hebben leren kennen, draagt veel bij aan deze voorstelling. Daardoor lijken ze beter op elkaar ingespeeld te zijn en ontstaat er toch een flow die de kijker meeneemt en diens aandacht blijft vasthouden tot aan het einde toe.
