Ádám Kósa staatssecretaris Gehandicaptenzaken in Hongarije

RECTIFICATIE: Ádám Kósa was de eerste dove Europarlementariër, Helga Stevens de tweede dove Europarlementariër.

In Hongarije is de dove Ádám Kósa door premier Viktor Orbán benoemd tot staatssecretaris van Gehandicaptenzaken. Kósa maakte dit zelf bekend op zijn Facebookpagina.  
 
De 49-jarige advocaat Kósa was van 2005 tot 2022 voorzitter van de Hongaarse Dovenschap. Sinds 2022 leidt hij het Internationale Sportcomité voor Doven. Van 2009 tot 2024 zat hij ook in het Europees Parlement voor de partij Fidesz, waarmee hij de tweede dove Europarlementariër werd na de Belgische Helga Stevens (let op: zie rectificatie, red.)

Kósa schrijft op Facebook dat Hongarije een grote stap heeft gezet met het oprichten van een apart staatssecretariaat voor mensen met een beperking. Volgens Kósa heeft de regering de afgelopen jaren veel gedaan om de zorg voor deze mensen te verbeteren. Hij vindt het een eer dat hij door Orbán is gevraagd om leiding te geven aan dit nieuwe staatssecretariaat. Kósa schrijft dat hij al veel ervaring heeft in het opkomen voor de rechten van mensen met een beperking. 

Het staatssecretariaat zal op 1 september van start gaan. Kósa belooft dat hij alles zal doen om Hongarije vooruit te helpen en ervoor te zorgen dat mensen met een beperking meer deel uitmaken van de samenleving. 

De partij van Kósa, Fidesz, is een extreemrechtse partij onder leiding van premier Orbán. Orbán heeft nauwe banden met de Russische president Poetin. Sinds Fidesz in 2010 aan de macht kwam, is de oppositie steeds verder onderdrukt, de vrijheid van meningsuiting beperkt, de rechterlijke macht beïnvloed en zijn er geen eerlijke verkiezingen. 

In 2015 begon Hongarije met het uitvoeren van het VN-verdrag Handicap, dat de rechten van mensen met een beperking moet beschermen. Validity, een internationale organisatie voor de rechten van mensen met mentale en psychosociale beperkingen, vroeg in 2018 het VN-comité voor de Rechten van Personen met een Beperking om onderzoek te doen naar de situatie van mensen met een beperking in Hongarije. In 2020 bracht het VN-comité een rapport uit waarin stond dat Hongarije niet voldeed aan de verplichtingen van het verdrag. Mensen met een beperking worden nog steeds in instellingen geplaatst, wat hen isoleert in plaats van hen te helpen zelfstandig te wonen. 

Een van de grootste problemen in Hongarije is het curatorsysteem. Dit systeem neemt mensen met een beperking het recht af om hun eigen beslissingen te nemen. Hoewel er herhaaldelijk is opgeroepen tot hervorming, is er weinig veranderd. Ook kinderen met een beperking hebben vaak moeite met toegang tot inclusief onderwijs. Veel ouders voelen zich gedwongen hun kinderen naar instellingen te sturen, omdat er niet genoeg hulp thuis beschikbaar is. 

In 2023 liet het VN-comité in een vervolgrapport weten teleurgesteld te zijn dat Hongarije weinig heeft gedaan met de aanbevelingen. Problemen zoals uitsluiting, discriminatie en gebrek aan goede diensten blijven bestaan. Daardoor krijgen mensen met een beperking nog steeds niet de hulp die ze nodig hebben om volwaardig mee te doen in de samenleving. 

Aan Hongarije is gevraagd om te stoppen met het gebruik van publieke en EU-gelden voor programma’s die niet voldoen aan internationale normen. In plaats daarvan moet het land inclusieve oplossingen zoeken, zodat mensen met een beperking in de samenleving kunnen wonen en niet in instellingen. 

Het nieuwe Hongaarse staatssecretariaat Gehandicaptenzaken, met Ádám Kósa aan het hoofd, zal er op moeten toezien dat de invoering van het VN-verdrag Handicap de rechten en leefomstandigheden van de Hongaren met een beperking echt verbetert.