Op dinsdag 1 februari werd het Chinees Nieuwjaar gevierd. Dit feest, dat ook wel het Lunar Nieuwjaar wordt genoemd, vindt plaats op de dag van de nieuwe maan en wordt in veel Aziatische landen gevierd. Maar waarom verschilt de datum elk jaar? En welke tradities horen erbij?
Onze Franse collega’s van Médiapi hebben een paar Franse doven van Aziatische afkomst geïnterviewd over het Chinees Nieuwjaar.
In de westerse wereld wordt de zonnekalender gebruikt. De Chinese kalender werkt anders. Die volgt de maan. De Taiwanese Yan-Han Chaieb legt uit: “In de zonnekalender wordt een jaar bepaald door hoe de aarde om de zon draait. In deze kalender bestaan de maanden uit 28, 29, 30 of 31 dagen. De maankalender werkt anders: een maand in deze kalender duurt ongeveer 28 of 29 dagen. Een jaar in de Chinese kalender bestaat uit 12 van zulke maanden.”.
Het Chinees Nieuwjaar heeft daarom geen vaste datum volgens de westerse kalender. De datum wordt bepaald door de nieuwe maan. Dit betekent dat het Chinees Nieuwjaar elk jaar tussen 21 januari en 19 februari valt. In veel landen vieren mensen oud en nieuw op 31 december. Maar mensen die de maankalender volgen, moeten wachten tot hun maanjaar eindigt om het nieuwe jaar te vieren.
Als het bijvoorbeeld volgens de zonnekalender 27 januari is, is het volgens de maankalender 25 december.
Melissa Xie, geboren in Frankrijk met Chinese roots, vertelt hoe belangrijk het is om met familie samen te zijn tijdens het Chinees Nieuwjaar. “Vroeger, als iemand ver weg ging werken, was de kans om familie te zien kleiner. Het Chinees Nieuwjaar is het moment om samen te komen, vaak met een week vakantie. In Frankrijk is Kerstmis het belangrijkste familiefeest, en in de VS is dat Thanksgiving.”.
Een belangrijk onderdeel van de viering is het gezamenlijke diner met veel traditionele Chinese gerechten. Daarna volgt een bijzondere traditie: het uitdelen van rode enveloppen met geld. Yan-Han vertelt: “Ouderen geven deze enveloppen aan jongeren die nog geen werk hebben. Soms geven kinderen ook een envelop aan hun ouders als blijk van dankbaarheid.”
Om middernacht op 1 februari werd vuurwerk afgestoken en wensten mensen elkaar een gelukkig nieuwjaar. Dit betekent een nieuw begin: alle pech van het oude jaar verdwijnt en het nieuwe jaar brengt geluk en voorspoed. Lantaarns zijn hierbij belangrijk. “Een rode lantaarn staat voor geluk en succes, maar een witte lantaarn betekent juist dood en rouw,” zegt Yan-Han.
De festiviteiten gingen verder met de beroemde drakendans. Melissa zegt: “De drakendans is een grote parade en een belangrijk onderdeel van het nieuwjaar. Het is een feestelijke optocht die je in veel Chinese wijken kunt zien.”
Elke Chinees Nieuwjaar is gekoppeld aan een dier uit de Chinese dierenriem. Yan-Han vertelt dat er twaalf dieren zijn, net zoals er twaalf maanden in een jaar zijn.
Dit jaar is het het jaar van de Slang. In de Chinese astrologie betekent dit dat mensen die in dit jaar geboren worden, het teken van de Slang krijgen. Net zoals in de westerse astrologie tekens zoals Tweelingen of Weegschaal bestaan, heeft de Chinese astrologie twaalf dieren. Daarnaast spelen de vijf elementen – water, aarde, hout, vuur en metaal – ook een rol. Elk jaar wordt een element gekoppeld aan het dier. Dit jaar is het de Houten Slang.
Artikel: Estelle Arnoux / Médiapi Vertaling + revisie: Jos de Winde
