Charlie Kirk, de oprichter van de conservatieve Amerikaanse studentenbeweging Turning Point USA, krijgt veel kritiek. Hij stelde voor om tolken Amerikaanse Gebarentaal (ASL) weg te halen bij persconferenties over de branden in Los Angeles. Volgens Kirk leiden de tolken af tijdens noodsituaties. Deze opmerking heeft woede veroorzaakt bij activisten en organisaties die zich inzetten voor de rechten van doven.
In zijn radioprogramma, The Charlie Kirk Show, zei Kirk dat ondertiteling genoeg zou moeten zijn voor doven en slechthorenden. Volgens hem nemen tolken ASL te veel ruimte in op het scherm tijdens persconferenties. “Ik heb niks tegen mensen die niet kunnen horen, maar dit is overdreven. We moeten terug naar hoe het vroeger was,” zei Kirk. Hij zei hetzelfde op sociale media, waardoor de discussie nog groter werd.
De Amerikaanse Dovenschap (NAD) reageerde snel en noemde de uitspraken van Kirk fout en schadelijk. De voorzitter schreef een open brief waarin ze zei dat toegang tot informatie een basisrecht is en erg belangrijk voor de veiligheid van mensen. Het weigeren van die toegang is een schending van mensenrechten. Activisten waarschuwen dat zulke uitspraken politieke beslissingen kunnen beïnvloeden en de toegang tot gebarentolken kunnen verminderen, ook al beschermt de Amerikaanse wet (de ADA-wet) het recht op gelijke toegang tot informatie. Er kwam ook kritiek van bekende mensen uit de entertainmentwereld en de mensenrechtenbeweging. Actrice Marlee Matlin reageerde fel op Instagram: “Dan kijk je gewoon niet [naar de persconferenties, red.].”
Experts zeggen dat tolken ASL meer doen dan alleen woorden vertalen. Ze laten ook emoties, cultuur en belangrijke visuele informatie zien. Dit kan niet worden vervangen door ondertitels, vooral niet als die vaak fouten bevatten bij automatische vertalingen. Tijdens de branden hebben fouten in ondertitels gezorgd voor verkeerde plaatsnamen. Dit kan voor verwarring zorgen en zelfs levens in gevaar brengen.
Het voorstel van Kirk lijkt op eerdere situaties waarin er geen tolken ASL waren. Dit zorgde toen voor veel kritiek en rechtszaken. Tijdens de vorige regeringsperiode van Donald Trump van 2016-2020 werd het Witte Huis aangeklaagd omdat er geen tolken ASL waren bij informatie over de coronapandemie. Vorige week werd duidelijk dat meteen na de inauguratie van Trump de toegankelijkheidspagina op de website van het Witte Huis is verwijderd.
Kirk heeft nog niet gereageerd op de kritiek, maar veel mensen vinden dat zijn woorden een kwetsbare groep nog meer buitensluiten. De Amerikaanse Dovenschap schreef in een brief: “Recht op taal is een mensenrecht. Minder dan dat accepteren we niet.”
Artikel: Kenny Åkesson / Teckenrapport Vertaling + revisie: Jos de Winde
Foto: screenshot van de toegankelijkheidspagina op de website van het Amerikaanse Witte Huis
