In de internationale dovengemeenschap is ophef ontstaan door een tweet van Elon Musk op X [de oude Twitter, red.]. Hij is de eigenaar van X.
In zijn tweet stond namelijk:
“Wat is het punt van gebarentaal in een video als je ondertitels hebt? Mis ik iets?”
Hij reageerde op een video die deze week werd gedeeld op X. In de video is een leidinggevende van Disney te zien, die bij een online bijeenkomst van vorig jaar sprak over het belang van LGBTQ-personages. Bij die bijeenkomst was er een tolk ASL (Amerikaanse Gebarentaal) aanwezig, omdat er dove Disney-medewerkers meekeken. De bijeenkomst was eigenlijk besloten, maar werd door iemand opgenomen en gelekt. Deze week werd de video opnieuw gedeeld, waardoor Elon hem zag en commentaar gaf.
Volgens een dovenforum op Reddit was er in de originele video helemaal geen ondertiteling. Er was alleen een tolk ASL. De ondertiteling is pas later toegevoegd. Dus eigenlijk heeft Elon het niet goed gezien: hij dacht dat er tegelijk ondertiteling en tolk ASL was.
Maar er wordt altijd door horenden de vraag gesteld waarom er vaak bij t.v.-programma´s tegelijk ondertiteling en een tolk Gebarentaal aanwezig is. Is ondertiteling dan niet voldoende?
Doven hebben verschillende reacties gegeven op de tweet van Elon.
Ondertiteling is een goed hulpmiddel, maar het kan nooit precies de context en de toon van de gesproken taal overbrengen. Een tolk Gebarentaal is visueel, en kan bijvoorbeeld de “toon” van de spreker overbrengen, zoals humor, sarcasme, boosheid, verdriet, etc.
Gebarentaal is voor miljoenen de moedertaal, en de gesproken en geschreven taal de 2e taal.
Daarnaast reageerde er een dove vrouw die vroeger Elon heeft ontmoet via hun scholen. Hun scholen speelden tegen elkaar bij sportwedstrijden, dus zij weet zeker dat Elon ervaring heeft met doven. Hij zou moeten weten dat gebarentalen en geschreven/gesproken talen heel verschillend zijn. Zij vraagt zich dan ook af of Elon niet expres die tweet heeft gedaan, om de dovengemeenschap op de tenen te trappen.
Een andere dove denkt dat ook. Lekker veel aandacht krijgen op X, wat nog meer geld binnenhaalt en Elon daarvan kan profiteren. Eigenlijk zou Elon de dovengemeenschap uit moeten betalen voor de aandacht.
Toen Elon Twitter/X kocht in 2022, heeft hij duizenden mensen ontslagen, inclusief het team voor de toegankelijkheid. Ook minimaal 2 dove werknemers werden ontslagen. Als protest heeft de Amerikaanse Dovenschap toen X verlaten.
Als die dove werknemers niet waren ontslagen, had Elon aan hen kunnen vragen waarom er tegelijk een tolk Gebarentaal en ondertiteling is.
Bron: The Daily Moth Vertaling + revisie: Jos de Winde
Elon Musk (bron: Theo Wargo / WireImage via www.volkskrant.nl)
