Afgelopen donderdag 4 april heeft Brazilië excuses aangeboden voor meer dan vijf eeuwen onderdrukking van de inheemse bevolking.
Een commissie had onderzoek gedaan naar misdaden tegen de inheemse bevolking van 1964 tot 1985, maar de excuses gaat over de gehele koloniale periode. De voorzitter van de commissie bood publiekelijk haar spijt aan. Op nationale televisie knielde zij op haar knieën voor de inheemse leider Djanira Krenak en betuigde berouw over het geweld tegen de Krenak-gemeenschap.
Sinds de Europeanen in het begin van de zestiende eeuw voet aan land zetten in wat later Brazilië zou worden, kreeg de inheemse bevolking te maken met systematische onderdrukking. Een groot deel van de inheemse bevolking stierf door ziekten die door de Europeanen waren meegebracht.
Tijdens de dictatuur tussen 1964 en 1985 maakte Brazilië een economische bloei door, bekend als “het Braziliaanse wonder”. De regering begon aan enorme infrastructurele projecten, die soms midden in de leefgebieden van de inheemse bevolking werden aangelegd. Grote stukken regenwoud werden platgewalst, waarna ziekten en geweld de inheemse bevolking bijna uitroeiden.
De overheid had toen zelfs een “heropvoedingscampagne”. De inheemse bevolking moest toen assimileren in de Braziliaanse bevolking.
Hoewel de excuses overwegend positief zijn ontvangen, is er ook kritiek. Nu nog worden de rechten van de inheemse bevolking geschonden, zoals bijvoorbeeld in 2015 toen een damdoorbraak een rivier vergiftigde die door het gebied van de Kratak-gemeenschap stroomt. De gemeenschap trok aan de bel, maar kreeg geen enkele hulp.
Betrokkenen, waaronder Djanira Krenak, hopen dat deze excuses zullen resulteren in concrete maatregelen, zoals herstelbetalingen, reparaties en het teruggeven van land aan de inheemse bevolking.