In landen waar bij elkaar opgeteld meer dan de helft van de wereldbevolking woont, zijn er in 2024 verkiezingen. Maar dit betekent niet dat de wereld nu democratischer is dan ooit, zeggen onderzoekers.
De Zweedse organisatie V-Dem onderzoekt wereldwijd democratieën en meet deze aan de hand van 450 elementen. Die elementen zijn niet alleen vrije en eerlijke verkiezingen, maar ook het meedoen van verschillende politieke partijen, vrijheid van meningsuiting en onafhankelijke journalistiek en rechtspraak.
Bron: www.nos.nl
Volgens V-Dem staan deze elementen steeds meer onder druk. In sommige landen zijn er helemaal geen vrije en eerlijke verkiezingen, zoals in Rusland. Andere landen hebben eerlijke verkiezingen, maar andere democratische elementen worden bedreigd, zoals persvrijheid in India. Zelfs volwaardige democratieën laten kleine scheurtjes zien, zoals in de Amerikaanse democratie.
In de jaren 90 kwamen er overal in de wereld steeds meer democratieën, maar in de afgelopen tien jaar juist niet meer. V-Dem ziet nu meer landen dan ooit overgaan van democratie naar autocratie [waarbij de macht bij één persoon ligt, red.]. Ook landen die dit jaar verkiezingen houden, worden steeds minder democratisch. Volgens V-Dem is dit zorgwekkend, omdat als persvrijheid bijvoorbeeld wordt ingeperkt, leiders minder verantwoordelijk kunnen worden gehouden.
In Rusland zullen de verkiezingen net als in de afgelopen jaren niet vrij en eerlijk zijn. De kans is groot dat Poetin in maart opnieuw wordt gekozen, omdat serieuze oppositiepolitici en activisten in de gevangenis zitten of gevlucht zijn.
In India, ooit de grootste democratie ter wereld, zijn er wel eerlijke en vrije verkiezingen, maar andere democratische elementen staan onder druk. De huidige regering accepteert steeds minder tegenspraak voorafgaand aan de parlementsverkiezingen in april en mei. Ook de oppositie en journalisten worden dwarsgezeten, en de islamitische minderheid heeft het moeilijk.
Toch is de premier van de Indiase regering enorm populair door zijn rol in de wereld en door de economische groei in India. India heeft regionaal een grote invloed, dus als het land verder autocratiseert, dan werkt dat ook door in andere landen.
Bron: V-Dem via www.nos.nl
Ook in de VS is de democratie niet langer normaal. De Capitool-bestorming op maandag 6 januari 2021 laat dit zien. Duizenden Trump-aanhangers gingen er toen naar binnen, omdat het Congres [de Nederlandse Tweede Kamer, red.] op dat moment de verkiezingswinst van Joe Biden zou vastleggen. Toen weigerde Donald Trump zijn verlies tegen Biden te erkennen. En toen Trump nog president was, viel hij vaak journalisten en rechters aan.
Hoewel de Amerikaanse democratie nog wel werkt, zijn de komende verkiezingen belangrijk voor de koers van het land, zegt een expert. Dit worden de belangrijkste verkiezingen voor iedereen die in de vrije wereld wil leven. Trump heeft al gezegd dat als hij aan de macht komt, hij ambtenaren wil ontslaan en vervolgen. Bovendien wil hij misschien uit de NAVO stappen en de steun aan Oekraïne opzeggen. Dat kan grote gevolgen hebben, voor zowel de democratie als de veiligheid van Europa.
Er zijn ook zorgen over de verkiezingen in Europa. Niet alleen zijn er dit jaar bijvoorbeeld in België en Oostenrijk verkiezingen, ook kiezen de 27 EU-landen een nieuw Europees Parlement. Experts zien in Slowakije, Duitsland, Zwitserland, Polen en Nederland meer populisme. Eerder kwamen ook in Hongarije, Italië, Finland en Zweden al rechts-populisten aan de macht.
Bij populisme gelooft men dat een corrupte elite de eerlijke gewone man onderdrukt. De populist beweert namens het volk te spreken, waarbij het volk wordt beschouwd als één groep, een eenheid.
Experts zijn bang dat populistische politici in Europa de rechten van minderheden of democratische instellingen beperken.
