Afgelopen vrijdag was Gom van Strien van de PVV benoemd als verkenner voor het vormen van de nieuwe regering. Hij stapte afgelopen maandag direct op nadat afgelopen weekend door de NRC bekend was gemaakt dat Van Strien fraude heeft gepleegd bij zijn vorige werkgever. Dat heeft hij inmiddels toegegeven. Hij had hierover Wilders niet op de hoogte gebracht.
Eergisteren is er een nieuwe verkenner benoemd: Ronald Plasterk. Hij is een oud-minister van Onderwijs en Binnenlandse Zaken en lid van de PvdA. Hij zegt dat hij zeer verrast was dat Wilders hem vroeg om verkenner te worden.
Een verkenner heeft als taak om met alle partijleiders te praten. Die partijleiders vertellen aan de verkenner hun ideeën over de vorming van de nieuwe regering. Daarna kan de verkenner op basis van die gesprekken kijken welke coalitie de grootste voorkeur heeft.
Plasterk is nog steeds lid van de PvdA. Hij schrijft columns in De Telegraaf, en neemt regelmatig afstand van de standpunten van de PvdA. Er werd aan hem gevraagd of hij vorige week op de PVV had gestemd. Daar gaf hij geen antwoord op.
In zijn columns heeft Plasterk vaak een uitgesproken mening. Hij schreef vorige week nog dat de vorming van een nieuwe regering wat hem betreft niet lang hoeft te duren en dat een rechts kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB voor de hand ligt. Na zijn benoeming als verkenner zei hij dat hij zijn werk als verkenner neutraal zal verrichten en er voor alle partijen is.
Zolang hij verkenner is, stopt hij met zijn column.
Plasterk kreeg steun van een meerderheid van de partijleiders en is gisteren begonnen met gesprekken met hen over de vorming van de nieuwe regering. Waarschijnlijk volgt er maandag of dinsdag nog een tweede ronde met een kleiner aantal van de partijleiders.
Plasterk gaat ook kijken welke mensen eventueel geschikt zijn om later informateur te zijn. De verkenner geeft aan de informateur alle informatie en adviezen door van de partijleiders en van de verkenner zelf. Daarna gaat de informateur praten met politici, deskundigen en natuurlijk met de leiders van de partijen die misschien samen een regering kunnen vormen. De informateur kijkt welke problemen er daarbij overwonnen moeten worden.
Plasterk hoopt om volgende week klaar te zijn, maar of dat lukt is niet zeker.
VVD-leider Yesilgöz heeft opnieuw gezegd dat zij niet in een regering met de PVV wil zitten, maar wel mogelijk wil maken door een vorm van gedoogsteun. Dat standpunt ligt gevoelig in haar eigen partij, omdat veel VVD-leden vinden dat ze juist wel in een regering met de PVV moet stappen.
Denk-leider Stephan van Baarle wil niet met Plasterk praten. Hij ziet Plasterk als een verkenner van de PVV en daarmee als “boodschapper van extreemrechts”. Denk wil niet samenwerken omdat ze vinden dat de verkenning wordt geleid door een extreemrechtse partij die de rechten van meer dan één miljoen Nederlandse moslims wil wegnemen.
