De afgelopen dagen waaide het bijna niet, waardoor windmolens weinig stroom konden opwekken. Dit zorgde voor een flinke stijging van de energieprijzen. Mensen met een flexibel energiecontract merken dit meteen. Maar op de lange termijn zullen ook vaste contracten duurder worden door zulke windstille periodes.
De opwek van duurzame stroom is sterk gedaald. Normaal komt ongeveer 43 procent van de stroom in Nederland van zon en wind, maar afgelopen week was dat slechts 14 procent, volgens energieopwek.nl. Gascentrales moesten daarom op volle kracht draaien om genoeg stroom te leveren. “Onze centrales moesten zelfs stroom leveren aan België en Duitsland, waar ook een tekort was door de windstilte,” zegt Martien Visser, docent energietransitie.
Dit verschijnsel, waarbij het bijna niet waait en de zon niet schijnt, heet in Duitsland ‘Dunkelflaute’. In Nederland is er nog geen officiële naam voor. Het KNMI stelt de naam ‘duisterluwte’ voor, maar staat open voor andere ideeën.
Dunkelflautes waren vroeger minder een probleem, omdat energiecentrales dan gewoon harder gingen werken. Maar nu zijn veel centrales gesloten, vooral in België en Duitsland, zonder dat er genoeg vervanging is. Gelukkig was het in Frankrijk onlangs niet koud, waardoor Franse kerncentrales veel stroom konden leveren aan andere landen.
Door de windstilte zijn de stroomprijzen dus enorm gestegen. Op een piekmoment vorige week kostte een kilowattuur bijna 70 cent, vier keer zoveel als normaal. Hoewel het gisteren op maandag 11 november hard waaide, verwacht Buienradar dat het snel weer windstil wordt door een hogedrukgebied, waardoor de stroomopwekking laag blijft en de prijzen mogelijk opnieuw stijgen.
Visser legt uit dat energiebedrijven deze dure periodes doorberekenen in vaste contracten, waardoor ook die duurder worden. In de zomer zijn er soms negatieve stroomprijzen, waarbij je geld krijgt als je stroom gebruikt. Maar bedrijven kunnen dat voordeel niet opsparen voor later. De meeste fabrieken moeten ook in de winter produceren en kunnen hun machines niet stilzetten als het windstil is en stroom heel duur is.
