Op dit moment is er een informatieve tentoonstelling te zien in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). De tentoonstelling heet ‘Hoor eens even!’ en gaat over Doofheid, slechthorendheid en inclusieve zorg. Na een tip uit de dovengemeenschap heeft een horende ally, die in het UMCG werkt, zich ingezet om de tentoonstelling naar het UMCG te halen. De tentoonstelling heeft als doel te informeren over doofheid, slechthorendheid en de inclusie/exclusie die doven en slechthorenden ervaren in de zorg.
De meest bekende vorm van exclusie die doven en slechthorenden ervaren, hebben te maken met communicatie. Maar andere aspecten als onwetendheid bij zorgverleners en mythes spelen ook mee. Hierover deed dr. Anika Smeijers (kinderarts en taalkundige) al een onderzoek in 2019. Daarnaast loopt er een onderzoek vanuit het UMCG naar hoe doven en slechthorenden de zorg ervaren. Mensen kunnen de vragenlijst nog steeds invullen.
Deze tentoonstelling is gemaakt door Ruben Verwaal (horend) en Wies Groeneveld (slechthorend), met ondersteuning van talrijke vertegenwoordigers van verschillende organisaties (waaronder Dovenschap). We waren benieuwd hoe de dovengemeenschap in deze tentoonstelling werd belicht, dus ging DNieuws een kijkje nemen.
Hoor eens even! is opgesteld in de Fonteinstraat dichtbij de ingang van het UMCG, hier lopen 10.000 mensen per dag. Volgens hoofd Kunstzaken van het UMCG is dit de drukst bezochte plek in het ziekenhuis. De tentoonstelling is opgesteld in vijf secties: Doof, Slechthorend, CI, obstakels in de zorg en dove en slechthorende zorgverleners. De tentoonstelling is erg visueel, je kunt rondom kolommen lopen waar informatie en ervaringsverhalen op zijn afgedrukt.
Het valt meteen op dat doofheid in deze tentoonstelling erg positief wordt weergeven: het gaat uit van doofheid als dovencultuur (inclusief Doof met een hoofdletter) en de pracht van de Nederlandse Gebarentaal. De sectie over slechthorendheid richt zich vooral op het niet kunnen horen en hoe lastig slechthorenden het vinden om te communiceren en aansluiting te vinden. In de volgende sectie worden er voorbeelden van obstakels in de zorg gegeven. En tenslotte zien we de profielen van een aantal mensen die als dove of slechthorende in de zorg werken.
Dit is een informatieve tentoonstelling voor ieder die zich interesseert voor doofheid en slechthorendheid. Het was echter mooi geweest als er meer balans was tussen doofheid en slechthorendheid. Er is namelijk maar één ervaringsverhaal van een doof persoon die geen tolk kon vinden voor ziekenhuisbezoeken en maar liefst 9 verhalen van slechthorenden en CI gebruikers die irritaties hadden omdat ze de arts niet konden liplezen. Hier en daar lijkt de grootste problemen in de zorg te zijn dat de arts geen oogcontact maakt of waarvan de lippen moeilijk te lezen zijn. Voor doven is het vooral een probleem dat soms een tolk niet mee mag komen of dat er vooroordelen zijn. Deze aspecten worden niet belicht, waardoor de focus op de tentoonstelling toch (weer) komt te liggen bij slechthorenden en CI-gebruikers.
UMCG heeft al enkele stappen gezet voor meer inclusie van doven en slechthorenden in het ziekenhuis, bijvoorbeeld met deze tentoonstelling. Hoewel het wel wenselijk is dat er filmpjes in NGT of specifieke trainingen voor zorgverleners zijn, heeft dit onderwerp wel de aandacht van de Raad van Bestuur. Stephanie Klein Nagelvoort-Schuit, lid van de RvB, zegt hierover: “Het wordt hoog tijd dat wij als horenden iets herkennen en erkennen, namelijk dat doven een eigen cultuur en een eigen linguïstische achtergrond hebben. Die erkenning van culturele eigenheid en een eigen taal is belangrijk, want dan pas kunnen we beter met elkaar omgaan.”
“Het kan wat ons betreft nooit de bedoeling zijn dat we zelf ongelijkheid in de hand werken. Zoiets gaat ook in tegen de afspraken over solidariteit die we in Nederland hebben. Ons zorgstelsel is bedoeld voor iedereen, niemand uitgezonderd of buitengesloten.”
De tentoonstelling is van 17 september tot en met maandag 14 oktober in het UMCG (Fonteinstraat 4) te zien.
