Netbeheerders, gemeenten en vakbond FNV maken zich zorgen over de arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten bij de aanleg van glasvezel. Er komen steeds meer situaties voor met beschadigde gasleidingen. Dat blijkt uit een onderzoek van Nieuwsuur en NOS.
Er waren in de eerste zes maanden van 2023 880 gaslekken bij de aanleg van glasvezel.
In Maastricht ging het deze zomer maar net goed, volgens een netbeheerder in Limburg. Gravers veroorzaakten een gaslek. Ze meldden dat niet, maar dekten het gat af met zand. Gelukkig roken omwonenden een gaslucht, waardoor de netbeheerder het gaslek af kon sluiten.
Telecombedrijven huren voor de aanleg van glasvezel een hoofdaannemer in, die vervolgens weer verschillende onderaannemers inschakelt. Die regelen de mensen die het graafwerk doen en de kabels in de grond leggen. Het graafwerk wordt voor een groot deel door arbeidsmigranten gedaan.
FNV Bouw probeerde de afgelopen weken op verschillende plekken in het land gesprekken te voeren met de buitenlandse gravers. Dat was niet makkelijk omdat ze vaak geen woord Nederlands, Engels of Duits spreken. FNV Bouw betwijfelt of de telecombedrijven en de hoofdaannemers serieus onderzoeken of de gravers fatsoenlijk worden betaald.
Het is duidelijk dat de arbeidstijdenwet enorm wordt overschreden, maar de arbeidsmigranten willen er zelf niet veel over vertellen. Volgens de oprichter van een vakbond voor Roemenen in Nederland worden de Roemenen met valse beloften over hun verdiensten naar Nederland gehaald.
FNV Bouw maakt zich ook zorgen over de vele meldingen van graafschade. “Medewerkers dienen van tevoren te weten welke risico’s er zijn en hoe ze dan moeten handelen. Gezien het hoge aantal meldingen is het de vraag of alle werknemers die er werken dat wel weten en de juiste opleiding hebben gehad”, aldus FNV Bouw. “Geluid en werkdruk zijn ook risico’s. Er is van alles mis.”
Ook gemeenten maken zich zorgen over de situatie van de buitenlandse gravers. Ze moeten hele lange dagen maken en werken in de brandende zon, zonder bouwkeet en vaak ook zonder toilet. De gemeenten vinden dat telecombedrijven als opdrachtgever hun verantwoordelijkheid moeten nemen.
De Rijksinspectie voor Digitale Infrastructuur (RDI) heeft de wettelijke taak toezicht te houden op alle graafbewegingen. Dat zijn er inmiddels meer dan 800.000 per jaar. Voor dat toezicht heeft de inspectie vijf inspecteurs beschikbaar. De RDI geeft toe dat het daarmee onmogelijk is om alle graafbewegingen goed in de gaten te houden. “Maar we doen ook veel aan voorlichting aan de voorkant [in allerlei talen, red.] en hopen dat die ook de gravers bereikt.”
Er is op dit moment geen speciale aandacht van de Arbeidsinspectie voor de arbeidsmigranten die glasvezelkabels leggen.