In Chili is een dove man, J.P.P.O., gearresteerd voor de verkrachting van minimaal 10 dove vrouwen. Omdat hij nog niet officeel is veroordeeld door de rechter, wordt hij in dit artikel verder genoemd als P.
P. wordt er ook van verdacht de dove vrouw C.A.V.C. (verder te noemen: V.) te hebben vermoord. Haar lichaam werd namelijk in oktober 2022 in zijn huis gevonden. Zij was een bekende activiste in de Chileense dovengemeenschap. P. en V. kenden elkaar van school.
DNieuws had over deze zaak contact met de Chileen Nicolás Lizama Toro en zijn partner Ellen Nauta, die beiden op het moment in Nederland wonen. Beiden zijn goed op de hoogte van de situatie. Lizama Toro kent de dove familie van V. goed, waaronder ook de oudere zus van V. De zus is zeer betrokken bij alles wat er gebeurt in de zaak tegen P.
Volgens Chileense media kon de doodsoorzaak van V. eerst niet vastgesteld worden of de schuld van P. aan haar dood bewezen worden. Volgens Lizama Toro zegt de oudere zus van V. echter dat de politie niet zorgvuldig is geweest bij het onderzoek in het huis van P. De politie deed weinig moeite om bewijs te verzamelen. Volgens Lizama Toro wordt de Chileense dovengemeenschap überhaupt niet serieus genomen door het Chileense rechtssysteem.
Lizama Toro vertelt dat nadat was gebleken dat de politie de zaak niet serieus nam en dingen liet liggen, de Chileense dovengemeenschap verontwaardigd reageerde. De familie van V. ging actie ondernemen. Ze hadden gesprekken met de gemeente. V.’s oudere zus ging samenwerken met de Chileense feministische beweging. Verschillende dove vrouwen dienden aanklachten in tegen P. Uiteindelijk is hij begin februari 2024 gearresteerd.
P. kon bijna 13 jaar lang zijn gang gaan in de Chileense dovengemeenschap. Onder de vrouwen die hij verkrachtte waren ook minderjarigen. DNieuws schreef al eerder een artikel (zie deel 1 en deel 2) over geweld tegen dove vrouwen in Nederland. Uit het onderzoek dat DNieuws voor dit artikel deed, blijkt dat het grootste deel van de dove vrouwen niet serieus wordt genomen door de Nederlandse dovengemeenschap, wanneer zij willen vertellen over hun ervaringen. Lizama Toro legt uit dat het in de Chileense dovengemeenschap ook al lang bekend was wat P. deed, maar dat dit niet serieus werd genomen.
Het onderzoek naar P. is ingewikkeld, omdat de meeste vrouwen alleen communiceren in de Chileense Gebarentaal (LSCh) en de tolk zelf moeten betalen, vertelt Nauta. Vaak kunnen de families van de meeste vrouwen geen gebarentaal, waardoor die vrouwen het ook niet aan hen konden vertellen dat zij waren verkracht.
Nauta vertelt dat er in Santiago [hoofdstad van Chili, red.] wel een opleiding van 1,5 jaar voor tolken LSCh-Spaans is, maar dat deze niet verplicht is en er (nog) geen registratiesysteem is. De tolken worden niet vergoed door de Chileense overheid, met als gevolg dat de meeste doven zelf tolken in de eigen omgeving zoeken, zoals familie en/of vrienden.
Ondanks dat het Chileense rechtssysteem niet geheel toegankelijk is in gebarentaal en ondanks het feit dat de vrouwen elkaar niet kenden, konden ze toch een samenhangend en betrouwbaar verhaal maken over P.
Het lichaam van V. is opgegraven, om de oorzaak van haar dood nog een keer te onderzoeken. Dan gaat de rechtszaak tegen P. verder.
