Er zijn geen drempels meer voor Mark Rutte om de baas van de NAVO te worden. Zijn enige tegenkandidaat, de Roemeense president Klaus Iohannis, heeft zich gisteren op donderdag 20 juni teruggetrokken.
Er wordt verwacht dat de ambassadeurs van de NAVO-landen a.s. maandag 24 juni de benoeming van Rutte definitief maken.
Hoewel er geen officiële procedure is voor de benoeming, moeten alle 32 NAVO-leden instemmen met een kandidaat. Rutte kreeg al meteen vanaf het begin brede steun. Hij was de favoriete kandidaat van de Verenigde Staten, de belangrijkste NAVO-partner.
Niet alle NAVO-landen waren meteen overtuigd dat Rutte wel geschikt was. Turkije, Hongarije en Slowakije hadden bezwaren. Rutte ging toen praten met de Turkse president Erdogan en met de Hongaarse president Orbán, waarna ze geen bezwaren meer hadden. Afgelopen week gaf ook Slowakije zijn goedkeuring.
President Iohannis had zich ook kandidaat gesteld, omdat hij het belangrijk vond dat er regionale diversiteit was binnen Europese topfuncties. Hij pleitte voor meer benoemingen uit Oost- en Centraal-Europa en zag graag iemand uit die regio’s als opvolger van de NAVO-baas van nu, Jens Stoltenberg. Daarnaast heeft de NAVO de afgelopen jaren veel militairen in Oost-Europa gezet door de grote zorgen over de dreiging van Rusland, vooral na de Russische inval in Oekraïne.
De termijn van de NAVO-baas is normaal gesproken vier jaar en kan worden verlengd. Stoltenberg, wiens termijn vier keer werd verlengd, blijft in functie tot 1 oktober.
Rutte zal vanaf die datum de leiding overnemen. Zijn grootste uitdagingen zijn onder meer de crisis in Oekraïne, de dreiging vanuit Rusland, het behouden van eenheid onder alle 32 lidstaten, en de mogelijke herverkiezing van Donald Trump als president in de VS. Trump is zeer kritisch op EU-landen die minder dan 2% van hun geld aan de NAVO geven.
