Portugal wil als eerste land ter wereld klimaatvluchtelingen een officiële status geven. Dit betekent dat mensen die hun land ontvluchten door extreem weer, zoals droogte of overstromingen, dezelfde rechten krijgen als oorlogsvluchtelingen.
Klimaatverandering zorgt voor steeds meer natuurrampen. Droogte in Afrika, hevige regen in Azië en een stijgende zeespiegel bedreigen miljoenen mensen. Sinds 2008 zijn er volgens onderzoek al 376 miljoen mensen gevlucht door klimaatverandering. Tot nu toe worden klimaatvluchtelingen niet officieel erkend, maar Portugal wil daar verandering in brengen.
De Portugese regering en een meerderheid in het parlement willen niet wachten op internationale afspraken. Ze willen mensen die door het klimaat hun huis moeten verlaten, beschermen en opvangen. Volgens hen gaat het om menselijke waardigheid en rechtvaardigheid. Maar er is ook een andere kant: de huidige regering wil veel illegalen legaliseren. Ze blijven toch in het land, dus kunnen ze beter officieel erkend worden en belasting betalen.
Op dit moment horen klimaatvluchtelingen niet bij de groep vluchtelingen die beschermd wordt door het Verdrag van Genève uit 1951. Dit verdrag helpt alleen mensen die in hun land gevaar lopen door de overheid, bijvoorbeeld vanwege hun geloof of geaardheid. Natuurrampen vallen hier niet onder, omdat er geen schuldige overheid is. Als klimaatvluchtelingen wel erkend worden, krijgen ze rechten zoals werk, wonen en stemrecht. Nu mogen ze vaak niet legaal blijven. Toch mogen landen mensen niet zomaar terugsturen naar gevaarlijke gebieden.
Portugal hoopt dat hun besluit andere landen inspireert om hetzelfde te doen. Nederland zei in 1981 als eerste land dat mensen die vluchten vanwege hun homoseksualiteit, als vluchteling moesten worden erkend. Daarna is de druk op andere landen toegenomen om datzelfde te doen.
Morgen op vrijdag 7 februari wordt over het plan gedebatteerd. De verwachting is dat een meerderheid van het parlement voor is.
Klimaatvluchtelingen in Myanmar (foto: AFP via Trouw)
