Een gezamenlijke productie van Deaf Journalism Europe door DeafStudio en VGT Nieuws
In Europa, vooral in gebieden met veel Roma, hebben deze mensen vaak een moeilijk leven. De Roma-cultuur is rijk en bijzonder, maar veel Roma hebben te maken met problemen die hun leven zwaar maken. Voor dove Roma is dit nog lastiger. Zij hebben niet alleen problemen omdat ze Roma zijn, maar ook omdat ze doof zijn. Dit maakt het voor hen extra moeilijk en zorgt ervoor dat ze nog meer buitengesloten worden.
Interviews met mensen die betrokken zijn bij het onderwijs en de integratie van dove Roma laten verschillende kanten van hun leven zien. Hun verhalen en ervaringen tonen aan dat ze niet alleen problemen hebben met taal en cultuur, maar ook met hun identiteit en acceptatie in de samenleving. Ze moeten vechten voor toegang tot onderwijs, begrip en erkenning.
Ervaring van experts
Taissa Cruciani, die werkt op een dovenschool in Antwerpen, vertelt over haar ervaringen met het ondersteunen van dove Roma-kinderen en jongeren. “De grootste uitdaging bij het werken met deze gemeenschap is om ouders te overtuigen dat hun kind niet minder waard is omdat het doof is,” zegt Taissa. Ouders kiezen vaak liever voor een cochleair implantaat of een hoortoestel in plaats van gebarentaal. Ze vinden het moeilijk om te accepteren dat hun kind doof is. Hierdoor voelen veel kinderen zich niet helemaal onderdeel van hun familie of gemeenschap.
Een ander probleem is dat dove Roma zich proberen aan te passen aan de meerderheidscultuur en soms hun dove identiteit negeren omdat ze graag ‘normaal’ willen zijn. Dit gevoel om erbij te horen is nog sterker in Roma-nederzettingen. Daar raken dove jongeren vaak sociaal geïsoleerd als ze ervoor kiezen om deel uit te maken van de dovengemeenschap.
Taissa vertelt ook over de uitdagingen met taalbarrières. Veel dove Roma hebben een onderontwikkelde taalontwikkeling en moeten eerst hun moedertaal goed leren. Dit helpt hen om beter contact te maken met de samenleving. Leraren en begeleiders die hen helpen bij onderwijs en integratie hebben veel geduld en begrip nodig.
Het leven van dove Roma: uitdagingen en obstakels
Gyuler, een dove Roma-vrouw uit Bulgarije, verhuisde acht jaar geleden naar België en begon daar langzaam meer te leren over haar identiteit. “Ik ontdekte pas vorig jaar dat wij Roma zijn,” vertelt Gyuler. Haar verhaal laat zien dat er nog veel misverstanden en weinig acceptatie van de Roma-identiteit zijn, niet alleen in de bredere samenleving, maar ook binnen Roma-gemeenschappen zelf.
Uiteindelijk werd Gyuler onderdeel van de Belgische dovengemeenschap en leerde ze gebarentaal. Hierdoor kon ze beter communiceren en zich verder ontwikkelen. Hoewel ze zich nu meer verbonden voelt met andere doven, zegt ze dat ze nooit een sterke band heeft gehad met haar Roma-identiteit. Dit is een specifiek probleem voor dove Roma, omdat ze met dubbele uitsluiting te maken hebben: zowel als Roma als dove persoon. Dit identiteitsconflict is extra groot in gemeenschappen met weinig toegang tot onderwijs en integratie. Pas toen Gyuler naar België verhuisde en andere doven ontmoette, begon ze beter te begrijpen wat het betekent om doof te zijn.
Integratie in de samenleving
De Roma-gemeenschap, vooral in nederzettingen, heeft veel problemen, die voor dove individuen nog moeilijker zijn. Dit artikel laat zien welke uitdagingen dove Roma-jongeren en -volwassenen tegenkomen terwijl ze proberen hun plek te vinden in twee werelden: de dovengemeenschap en de Roma-gemeenschap. In de Roma-gemeenschap botsen traditionele waarden en gewoonten vaak met de behoeften en rechten van dove individuen.
Het leven in Roma-nederzettingen maakt het voor dove Roma nog lastiger. In deze gemeenschappen is het moeilijk om steun of begrip te vinden. René Červenak, een jonge man uit een nederzetting, vertelt over de problemen met communicatie en de pesterijen die hij meemaakt. Voor veel jonge dove Roma is onderwijs moeilijk te bereiken. Hun families hebben vaak weinig scholing en financiële problemen, waardoor het lastig is om hun kinderen naar school te sturen.
Ružena Červenaková vertelt hoe moeilijk het was om haar kinderen in de nederzetting naar school te krijgen. “We wilden ze inschrijven, maar de kosten waren te hoog,” zegt ze. Op school werden haar kinderen gepest en uitgelachen door andere kinderen. Uiteindelijk vonden ze hulp op een speciale school voor kinderen met een beperking. Nu is Ružena trots op haar kinderen, die ondanks de moeilijke omstandigheden regelmatig naar school gaan.
Roma-gemeenschappen hebben niet alleen problemen met culturele en taalkundige integratie, maar ook met ernstige problemen zoals het betalen van onderwijs en een gebrek aan ouderlijke betrokkenheid of zekerheid over de toekomst van hun kinderen. Voor dove kinderen is dit nog moeilijker, omdat zij speciale scholen en extra ondersteuning nodig hebben.
Financiering van onderwijs en overheidssteun
Een van de grootste problemen in de Roma-gemeenschap is het gebrek aan geld voor onderwijs, vooral voor kinderen met speciale behoeften, zoals doven. In veel nederzettingen zijn er niet genoeg middelen om kinderen naar dovenscholen te sturen. Deze scholen liggen vaak ver weg en de kosten voor vervoer en schoolspullen zijn voor veel gezinnen te hoog.
Als dove Roma-kinderen naar gewone scholen gaan, krijgen ze vaak niet de juiste hulp, zoals tolken gebarentaal of gespecialiseerde leraren. Veel Roma-families leven in armoede en kunnen het onderwijs van hun kinderen niet betalen. Dit zorgt ervoor dat ze nog meer buitengesloten worden in de samenleving.
Overheidsprogramma’s die geld geven voor het onderwijs van dove Roma kunnen hun kansen op een goede opleiding verbeteren. Er moeten plannen komen om gratis toegang tot dovenscholen mogelijk te maken, inclusief de kosten voor vervoer en schoolspullen. Ook moeten families in nederzettingen beter geholpen worden bij de scholing van hun kinderen.
Ouderlijk onbegrip en gebrek aan informatie
Het probleem is niet alleen het gebrek aan toegang tot onderwijs, maar ook dat ouders weinig bewustwording hebben. Veel ouders van dove kinderen voelen zich onzeker over hoe ze hun kind moeten opvoeden en begeleiden. Ze weten vaak niet welke onderwijsopties er zijn. Soms reageren ze niet op de behoefte van hun kinderen aan speciaal onderwijs. Hierdoor zijn deze kinderen zich er niet van bewust welke kansen ze hebben om zich te ontwikkelen en mee te doen in de samenleving.
Om deze problemen op te lossen, is het belangrijk dat Roma-ouders beter worden geïnformeerd over het belang van speciaal onderwijs. Ze moeten weten waar ze hulp kunnen krijgen en hoe ze hun kinderen een betere toekomst kunnen geven.
Uitdagingen en oplossingen
Roma-gemeenschappen zouden toegang moeten hebben tot sociale diensten en overheidsprogramma’s die ervoor zorgen dat kinderen uit arme gezinnen, inclusief dove kinderen, dezelfde kansen op onderwijs krijgen. Ze zouden zich geen zorgen moeten maken over de kosten. Dit zou betekenen dat de overheid het schoolgeld, vervoer en andere onderwijskosten zou moeten betalen voor kinderen uit nederzettingen die naar speciale scholen voor doven willen gaan. Dit zou hun kansen op een beter leven veel groter maken.
Conclusie
Het leven van dove Roma in Europa is vol uitdagingen, zoals taal- en cultuurbarrières, identiteitsproblemen en beperkte toegang tot onderwijs en deelname aan de samenleving. Voor veel dove Roma is het moeilijk om zich in de bredere samenleving te integreren, maar het is niet onmogelijk.
Deze verhalen laten zien dat dove Roma veel potentieel hebben, maar dat ze de juiste omstandigheden nodig hebben om zich te ontwikkelen en actief mee te doen in de maatschappij. Het is belangrijk dat wij als samenleving hun behoeften niet negeren en hen actief ondersteunen op hun weg naar een betere toekomst.
