De inspectie Justitie en Veiligheid heeft opnieuw alarm geslagen over Ter Apel, waar asielzoekers verblijven. Het aanmeldcentrum is overvol. De brandveiligheid is daar niet in orde, waardoor mensen niet op tijd kunnen vluchten. Ook komt er steeds meer geweld voor. De inspectie vindt dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) niet alleen de situatie aankan en dringend hulp nodig heeft.
Afgelopen dinsdag had de inspectie een bezoek gebracht aan het centrum. Daar bleek dat er veel meer mensen in het centrum zijn dan eigenlijk mag, waardoor er te weinig bedden en badkamers zijn. Volgens afspraken mogen er maximaal 2.000 mensen in het centrum zijn, maar er waren deze week al 2.340 mensen.
Doordat het zo druk is, moeten mensen zelfs in de wachtruimte van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) slapen, waar basisvoorzieningen ontbreken. Dit kan problemen geven bij brand, omdat vluchten dan lastig is. Om de brandveiligheid te verbeteren, worden de asielzoekers nu ’s nachts ergens anders gebracht en overdag teruggestuurd naar Ter Apel.
Verder moeten de asielzoekers op vieze matrassen in de wachtruimtes slapen, is er geen mogelijkheid voor wassen van kleding en worden ze niet gecontroleerd op ziektes, zoals tuberculose.
Op het terrein van het centrum komen steeds meer vervelende situaties voor, ook met geweld. Volgens een GGD-rapport komt dit vooral door een groep van 200 tot 250 mensen die voor overlast zorgt, inclusief drugsgebruik. Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt dat er ook wordt gekeken hoe deze groep uit elkaar kan worden gehaald. Volgens het ministerie neemt de overlast dan vaak snel af.
Een van de andere oplossingen waaraan wordt gewerkt, zijn procesbeschikbaarheidslocaties (PBL). Dat zijn eenvoudige opvanglocaties voor asielzoekers die weinig kans hebben op een succesvolle asielaanvraag. Maar gemeenten zijn terughoudend in het beschikbaar stellen van locaties.
Staatssecretaris Van der Burg vraagt gemeenten en provincies om meer opvangplekken beschikbaar te stellen. Hij wil ook de uitstroom van statushouders naar gemeenten versnellen. Statushouders zijn asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Met elke statushouder die ergens in Nederland kan worden ondergebracht, komt er een extra plek vrij in de opvang.
Volgens COA zitten veel statushouders nu te lang in de asielopvang, terwijl die plekken juist zo hard nodig zijn. Het COA is daarom begonnen met het bellen van gemeenten die achterlopen met het toewijzen van huizen aan statushouders.
Dat zijn allemaal tijdelijke oplossingen, maar volgens VluchtelingenWerk Nederland zijn er structurele oplossingen nodig.
De oorzaak van de situatie is volgens de UNHCR [bureau van de VN voor de Vluchtelingen, red.] dat er veel te weinig asielzoekers vanuit het aanmeldcentrum naar asielzoekerscentra gaan. Volgens de UNHCR is er niet een hogere asielinstroom. De instroom is ongeveer gelijk aan de instroom vorig jaar rond deze tijd, zegt de organisatie. De UNHCR vindt dat er een extra aanmeldcentrum moet komen en dat de Eerste Kamer de spreidingswet moet aannemen.
De ingang bij het aanmeldcentrum van Ter Apel (bron afbeelding: ANP via www.nos.nl)
